Patchworkowe małżeństwo idealne

Zdecydowana większość miłośniczek patchworku korzysta w swojej pracy z noży krążkowych i mat samogojących.

Mata samogojąca i nóż krążkowy

To para narzędzi, która niezwykle ułatwia i przyspiesza wycinanie elementów — wszystkich tych kwadracików i trójkącików o identycznych wymiarach, z których powstają później przepiękne wzory. Użycie noża i maty sprawia, że elementy można wyciąć precyzyjnie, szybko i w powtarzalnych rozmiarach.

Trzeba jednak pamiętać, że dobre narzędzia nie są tanie. Jeśli znalazłaś wyjątkowo tani zestaw, wstrzymaj się chwilę z zakupem — przeczytaj ten tekst i zastanów się, czy naprawdę będzie to opłacalne.

Z mojego doświadczenia wynika, że zarówno nóż krążkowy, jak i mata powinny być możliwie najlepszej jakości, na jaką możesz sobie pozwolić. Postaram się wyjaśnić, dlaczego to takie ważne.

Noże krążkowe tną równo i szybko. Na początku trzeba przyzwyczaić się do innego sposobu cięcia, ale kiedy wytniesz kilka elementów, docenisz ich precyzję i tempo pracy. Aby tak zostało, warto pamiętać o kilku zasadach.

Przede wszystkim: dobry nóż wymaga dobrej maty. Zestaw: świetny nóż + tania mata działa jak źle dobrane małżeństwo — nóż szybko stępi się i „dostosuje” jakościowo do słabszej maty. Działa to też w drugą stronę: dobra mata ulegnie szybszemu zniszczeniu, jeśli będziesz na niej ciąć tępym lub kiepskim nożem. Wynika to z tego, że tępym ostrzem trzeba użyć znacznie większej siły. Włókna materiału, zamiast przeciąć się czysto, są wciskane w matę. Czasem mogą zostać tam włókienka, które po zdjęciu materiału widać jako kłaczki wciśnięte w powierzchnię.

Mata zanieczyszczona ścinkami

Na matach nadrukowane są linie ułatwiające układanie materiału i cięcie. Jeśli ciągle docinasz elementy w tym samym miejscu, istnieje ryzyko, że uszkodzisz matę w strefie najbardziej intensywnego użytkowania. Im gorszej jakości mata, tym łatwiej o takie uszkodzenia. Aby temu zapobiec, staraj się przesuwać pracę i ciąć w różnych miejscach.

Nigdy nie tnij materiałów, które mają wpięte szpilki — to wyrok śmierci dla ostrza. Jeśli przejedziesz nożem po szpilce, krawędź tarczy się wystrzępi i ostrze nada się tylko do wyrzucenia. Pamiętaj też, aby zawsze chować ostrze, gdy odkładasz nóż. Chronisz w ten sposób zarówno swoje palce, jak i samo narzędzie — niezabezpieczonym ostrzem bardzo łatwo o zarysowanie i uszkodzenie.

Mata zniszczona przez wielokrotne cięcie w tym samym miejscu

Matę trzymaj z daleka od źródeł ciepła, zwłaszcza od żelazka. Nie wolno prasować na macie, nawet jeśli położysz na niej jeszcze jakąś dodatkową warstwę. To pewny sposób na odkształcenie powierzchni. Po prostu tego nie rób!

Przechowuj matę na płasko. Nie wciskaj jej za szafę, nie pozwól, żeby się odkształcała. Najlepiej przechowuje się położona płasko, ewentualnie powieszona, jeśli ma otwór do zawieszenia.

Unikaj także cięcia na macie syntetycznych wypełnień. Ich włókna są twarde, często sprężyste i trudne do przecięcia, co sprawia, że wciskają się w powierzchnię maty. Co prawda można je później usunąć gumką albo szczoteczką, jednak nigdy nie masz pewności, że udało się pozbyć wszystkich resztek. Takie traktowanie skraca żywotność maty. Jeżeli szyjesz patchworki już dłuższy czas, być może masz starą matę — możesz ją przeznaczyć właśnie do przycinania syntetycznych wypełnień i ochronić tę lepszą, którą używasz do tkanin.

Jeżeli czujesz, że musisz używać więcej siły do cięcia lub po cięciu zostają nici - przyjrzyj się swojej nierozłącznej parze - ostrzu i macie. Może któreś z nich wymaga wymiany? Pamiętaj - jakość tej pary będzie równała do jakości słabszego narzędzia w tej parze. Jeżeli nie zareagujesz w porę, zamiast wymienić jedno z nich, będziesz musiała za chwilę wymienić oba.